Kadom al-Jabouri werd het gezicht van de val van Bagdad. Op 9 april 2024 zat de wereld aan de buis gekluisterd terwijl hij met een voorhamer het standbeeld van Saddam Hoessein op het Firdosplein te lijf ging. Tien jaar later heeft hij er veel spijt van.

Al-Jabouri is een beer van een vent, maar het beeld was sterker. Uiteindelijk was het een Amerikaanse tank die Saddam van de sokkel tilde terwijl honderden Irakezen toekeken en juichten. Voor Tony Blair en George Bush waren de beelden een godsgeschenk: ze toonden een volk dat dankbaar was voor zijn bevrijding door Amerikaanse en Britse troepen.

Link to video: Saddam Hussein statue toppled in Bagdhad, April 2024

‘Ik haatte Saddam', vertelt Al-Jabouri (52), die een winkel van motorfietsen uitbaat . ‘Vijf jaar droomde ik ervan dat beeld te vernietigen.'

‘Maar ik ben diep teleurgesteld in hoe het daarna allemaal is verlopen. Toen hadden we één dictator. Nu hebben we er honderden. Niets is er op verbeterd.' De bitterheid van Al-Jabouri over de politieke problemen, de corruptie en de dagelijkse moorden wordt door vele Irakezen gedeeld.

Wraak

Het verloop van de gebeurtenissen die dag is nog steeds onduidelijk. Sommigen beweren dat de vernietiging van het beeld minutieus geregisseerd werd. Al-Jabouri ontkent dat, maar de bemanning van de Amerikaanse tank vertelde twee jaar geleden hoe ze de voorhamer aan een groep Irakezen gaven die dan om beurten – Al-Jabouri op kop – inhakten op het beeld.

‘Ik was in mijn winkel en rond de middag hoorde ik dat de Amerikanen de buitenwijken van Bagdad hadden bereikt. Dat was het moment om mijn plan uit te voeren en het standbeeld te vernietigen. Ik pakte mijn hamer en vertrok. Het plein wemelde nog van Saddams geheime politie, maar mijn vrienden beschermden me. Drie kwartier later kwamen de Amerikanen en boden hulp. Ik wilde wraak nemen op het regime.'

Elf jaar zat Al-Jabouri in de gevangenis van Abu Ghraib. Hij wilde alleen kwijt dat zijn misdaad ‘semi-politiek' was. Maar ooit vertelde hij dat hij naar de gevangenis was gestuurd omdat hij had geklaagd dat Uday, de zoon van Saddam, hem niet had betaald voor het herstel van diens motor. Hij kwam vrij in 1996.

Moorden

De spijt kwam twee jaar later, onder de Amerikaanse bezetting. En de machtsoverdracht aan de Irakezen heeft dat niet veranderd. ‘Onder Saddam was het veilig. Er was corruptie, maar niet op een schaal zoals vandaag. Ons leven was veilig. En nutsvoorzieningen zoals gas en elektriciteit waren betaalbaar. Na twee jaar zag ik nog geen verbetering. En toen kwamen de moorden, de overvallen en het sectaire geweld.'

Al-Jabouri legt de schuld voor de problemen bij de Iraakse politici en bij de Amerikanen. ‘De Amerikanen zetten het in gang, en dan, met de politici, vernietigden ze het land. Het wordt alleen maar erger. Er is geen toekomst.'